Dieta GAPS (Gut and Psychology Syndrome), nazywana również dietą zespołu psychologiczno-jelitowego, jest programem żywieniowym stworzonym przez dr Natashę Campbell-McBride, który opiera się na założeniu, że na zdrowie psychiczne może oddziaływać układ pokarmowy. Dieta GAPS jest dietą restrykcyjną, którą wprowadza się stopniowo w sześciu etapach. Nie należy jej stosować na własną rękę, lecz po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem. W cateringu dietetycznym zapewnione jest wsparcie doświadczonego eksperta od żywienia i zdrowy program żywieniowy w dostawie, który gwarantuje wygodę i oszczędność czasu. Na czym dokładnie polega pudełkowa dieta GAPS? Jakie są wskazania do jej stosowania?
Jakie są główne założenia pudełkowej diety GAPS?
Celem pudełkowej diety GAPS jest wsparcie zdrowia jelit poprzez wyrzucenie z jadłospisu potencjalnie szkodliwych produktów (głównie przetworzonych węglowodanów takich jak cukry i skrobie) i wprowadzenie w ich miejsce pokarmów bogatych w probiotyki i składniki odżywcze, np. sfermentowane produkty mleczne i kiszoną kapustę. Ważnym elementem diety gaps jest jedzenie bogatych w kolagen bulionów na kościach i wywarów warzywnych, ponieważ pomagają w naprawie i regeneracji błony śluzowej jelit. Na pudełkowej diecie GAPS spożywa się dobrej jakości mięsa, ryby, jaja, warzywa, nieprzetworzone orzechy i napoje roślinne.
Aby wspierać zdrowie jelit, ten model żywienia zakłada też unikanie produktów zawierających gluten i kazeinę. Zatem w diecie pudełkowej GAPS nie znajdziesz:
- pieczywa,
- ryży i kasz,
- warzyw z dużą zawartością skrobi i zawierających je przetworów,
- roślin strączkowych,
- mleka (poza sfermentowanymi przetworami mlecznymi),
- soi i przetworów sojowych,
- cukru i syropów, np. kukurydziany i klonowy,
- słodkich przekąsek, np. czekolad, batonów,
- gotowych produktów wysokoprzetworzonych,
- sztucznych słodzików.
Dieta GAPS – etapy
Wprowadzenie diety GAPS wymaga stopniowego podejścia, monitorowania reakcji organizmu i dostosowywania jadłospisu do indywidualnych potrzeb. Ogólnie dieta gaps etapów ma sześć i zaczyna się od fazy wprowadzającej, która przez wielu uważana jest za najtrudniejszą. Nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ to właśnie na początku eliminujemy wszystkie źródła przetworzonych węglowodanów i wprowadzamy głównie buliony, których zadaniem jest dostarczyć organizmowi niezbędnych aminokwasów i minerałów. Następnie stopniowo wprowadzamy fermentowane produkty, a więc kiszonki i kefiry, które dostarczą jelitom przyjaznych bakterii. Co ważne, czas trwania poszczególnych etapów zależy od reakcji układu pokarmowego, więc u niektórych może trwać krócej, u innych dłużej. Jeśli wystąpią wzdęcia, biegunki lub zaparcia, wtedy nie przechodzimy do kolejnych poziomów diety GAPS. Gdy uda się przejść wszystkie, wtedy rozpoczyna się pełna dieta GAPS i należy ją utrzymać przez około dwa lata.
Dieta GAPS etapy:
1 etap: wprowadzamy wywary mięsne, soki z fermentowanych warzyw, jogurty i kefiry.
2 etap: do pokarmów z pierwszego etapu dodajemy gulasze warzywne i mięsne, duszone ryby, surowe żółtka pochodzące z ekologicznych ferm. Zwiększamy też ilość warzyw i fermentowanych przetworów mlecznych. Do picia serwujemy więcej soków z kiszonej kapusty.
3 etap: do jadłospisu włączamy awokado i potrawy na bazie jajek, np. sadzone lub jajecznica z warzywami.
4 etap: wprowadzamy pieczone mięso z warzywami i oliwę z oliwek tłoczoną na zimno. W jadłospisie mogą znaleźć się też świeże soki warzywne, własnoręcznie wypiekany chleb zgodnie z zaleceniami GAPS (zwykle z mąki orzechowej).
5 etap: do diety dorzucamy surowe warzywa i jabłka, np. w postaci purée.
6 etap: stopniowo wprowadzamy owoce (surowe i suszone) i miód.
Kiedy stosować pudełkową dietę GAPS?
Pudełkowa gap dieta daje takie korzyści jak: poprawa funkcjonowania układu pokarmowego, lepsze trawienia, czy zredukowanie objawów nietolerancji pokarmowej i alergii. Wzmocnienie bariery jelitowej sprawia, że dieta gaps pozytywnie wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego i ogólne samopoczucie. Takie właściwości sprawiają, że pudełkowa dieta GAPS może wspierać lub stanowić alternatywę dla terapii u pacjentów ze spektrum autyzmu, depresją, schizofrenią, zaburzeniami odżywiania lub alergiami. Ten model żywienia sprawdzi się przy problemach ze strony przewodu pokarmowego, np. przy SIBO, IBS (zespół jelita drażliwego) i IBD (choroba zapalna jelit), czy przy problemach skórnych (np. łuszczyca, trądzik, egzema).
